2020, Cilt 36, Sayı 5, Sayfa(lar) 017-022
SARS CoV-2 bulaşma ve replikasyon dinamiği
Hakan Aydın, Mehmet Özkan Timurkan
Atatürk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Virolojii Anabilim Dalı, Erzurum, Türkiye
Anahtar Sözcükler: SARS-CoV-2, rezervuar, replikasyon, zoonoz
Görüntülenme Sayısı:1837 - İndirilme Sayısı: 626

Çin?de 2019 yılı sonunda ansızın pneumoni salgını ortaya çıkmış ve bu salgına SARS-CoV-2 ismi verilen yeni bir coronavirus tipinin sebep olduğu bildirilmiştir. Hızlı bir yayılım gösteren bu virus, halk sağlığı açısından krize sebep olmuş ve Çin?in dışına çıkan enfekte kişiler ile kısa sürede yayılarak pandemiye dönüşmüştür. Yarasalardan orijin alan bu yeni virusun insanlara bulaşmasında pangolin ismi verilen ara konakçı memelinin rol oynadığı düşünülmektedir. Henüz tam aydınlığa kavuşturulamamış olsa da, betacoronaviruslar için gen havuzu sağlayan yarasalardan pangoline aktarılan bu yeni tip coronavirusun, pangolinde kısmi S geni mutasyonu ile insanları enfekte edebilir hale dönüştüğü şimdilik en geçerli hipotezler arasında yer almaktadır. İnsanların solunum sistemi epitel dokularında yer alan ACE2 reseptörüne SARS-CoV-2?nin S glikoproteini ile tutunması yoluyla epitop-paratop ilişkisi sağlanmaktadır. Hücre içine alınan SARS-CoV-2; transkripsiyon, translasyon ve replikasyondan oluşan yaşam siklusunu tamamlayarak yeni nesil enfektif virionları diğer duyarlı hücreleri enfekte etmek üzere hücre dışına aktarır. SARS-CoV-2?nin yaşam siklusunda önemli rol üstlenen viral proteinler; reseptöre bağlanma spesifitesi, proteolitik aktivasyonu, endositoz etkinliği ve konakçının doğal bağışıklık tepkisinin engellenmesi faaliyetlerini kusursuz bir şekilde yöneterek hastalığın patogenezini şekillendirmektedir. SARS-CoV-2?nin sebep olduğu COVID-19 enfeksiyonunu diğer coronavirus enfeksiyonlarından ayıran en önemli faktörün, SARS-CoV-2?ye ait yapısal ve yapısal olmayan protein aktivitelerinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Sonuç olarak, son yıllarda ortaya çıkan sırasıyla SARS-CoV, MERS-CoV ve SARS-CoV-2 gibi zoonotik coronavirus türleri önemli bir halk sağlığı problemi oluşturmuştur. Coronaviruslarda gerçekleşen mutasyonlara bağlı olarak zaman içerisinde yeni tiplerin ortaya çıkması olasıdır. Bu sebeple coronavirusların biyolojisi, patogenezi ve epidemiyolojisi üzerine yapılan detaylı ve sürekliliği olan çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.