1995, Cilt 11, Sayı 2, Sayfa(lar) 029-033
HOROZLARDA STRESS VE ASKORBİK ASİDİN BAZI KAN METABOLİTLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
Tufan Keçeci, Mehmet Kocabatmaz
S.Ü. Veteriner Fakültesi, Fizyoloji Anabilim Dalı, KONYA
Anahtar Sözcükler: Stres, askorbik asit, kan metabolitleri
Görüntülenme Sayısı:2397 - İndirilme Sayısı: 1324

Araştırmada; aynı yasta, eşit ağırlıklı ve sağlıklı 30 adet beyaz leghorn horoz kullanıldı. Hayvanlar; Kontrol, Grup ST ve Grup AA şeklinde 3 gruba ayrıldı. Yem ve su ad libitum olarak verildi. Her grup ayrı bölmelere yerleştirildi. Kontrol hayvanlarında bir horoz için zemin alanı 40 dm2 idi. Diğer gruplarda ise, bir hayvan için ayrılan zemin alanı 10 dm2 kadardı. Deneme boyunca, Grup AA'daki hayvannların yemlerine askorbik asit (vitamin C) ileve edildi. Kontrol hayvanları dışındaki horozlarda plazma kortikosteron düzeyi arttığı için, stres oluşturulduğu anlaşıldı. Kontrol grubu horozlarında; ortalama kan serumu total tiroksin (TT3), total triiyodotironin (TT4), glikoz, total kolesterol ve total protein düzeyleri ile plazma kortikosteron düzeyleri sırasıyla; 2.78 pg/dl, 0.71ng/mf, 185.63 mg/dl, 4.17 gr/dl ve 0.96 ng/ml olarak bulundu. Grup St hayvanlarında, serum TT3 (0.45 ng/ml) ve total kolesterol (106.62 mg/dl) düzeyleri azaldı. Fakat, plazma kortikosteron düzeyi (1.57 ng/ml) ile serum glikoz düzeyi (207.32 mg/dl) arttı. Askorbik asit verilen grupta, ortalama serum TT3, glikoz ve total kolesterol düzeyi ile plazma kortikosteron düzeyi sırasıyta; 0.53 ng/ml, 191.64 mg/dl, 111.54 mg/df ve 1.02 ng/ml olarak belirlendi. Grupların serum TT4 ve total protein düzeyleri arasında önemli bir farklılık yoktu. Sonuç olarak, stresin bazı kan metabolitleri üzerinde önemli etkisinin olduğu ve askorbik asidin stresin etkilerinin önlenmesinde etkili bir madde olduğu kanaatine varıldı.