2001, Cilt 17, Sayı 2, Sayfa(lar) 071-076
TAVUKLARDA PANKREASIN YAPISAL ÖZELLİKLERİ VE ALLOKSAN VERİLEN TAVUKLARDA ENDOKRİN PANKREASTA OLUŞAN DEĞİŞİKLİKLER
Mine Balıkçıer
U.Ü. Veteriner Fakültesi Histoloji ve Embriyoloji Anabilim Dalı, BURSA
Anahtar Sözcükler: Tavuk, Pankreas, Alloksan
Görüntülenme Sayısı:2728 - İndirilme Sayısı: 2228

Bu çalışma birbirinin devamı olan iki deney hafinde gerçekleş! in İdi. Birinci deneyde enşkin tavukların normal kanatlı pankreas histolojisi histolojik ve histokimyasal yönden incelendi. Ekzokrin kısım piramidal eprtel hücreleriyle asiner yapıdaydı. Asiner hücrelerin apikal kısımları zymogen granüllerle doluydu. Asin uslar arasında duvarları tek katlı yassı epitelle döşeli intermediyer kanallara sıklıkla rastlandı. Deneyin ikinci bölümünde, %5'lik alloksan (Alloksan tetrahydrate-Merck) 250 mg/kg dozunda ıntravenöz yolla verildiğinde, endokrin hücrelerin yıkımlandığı gözlendi. Alloksan uygulamasını takibeden t. saatte, kan şekeri düzeyi aniden 315.7 mg/100ml'ye yükseldi ve derece derece artarak 28. saatte en yüksek seviye olan 396.8 rng/100ml'ye ulaştı. Uygulama yapılmayan normal hayvanlarda seviye 180-260 mg/100ml idi. Gomori'nin Chrome alum haematoxylin-phloxine tekniği ile boyanan kesitlerde gösterildiği gibi, alloksan uygulamasından 1 saat sonra zymogen granüller kayboldu. Endokrin adacıklardaki beta hücrelerinde, alloksan uygulamasından 48 saat sonrasına kadar devam eden tipik degranülasyonla birlikte çekirdeklerde piknoz ve karyoliz saptandı. Dejenere adacıklar çevresindeki asiner epttelde. uygulamadan sonraki 5, saatte başlayan belirgin hücresel değişiklikler gözlendi. Değişiklikler, asiner hücre sıtoplazması içinde bazofilik granüllerin belirmesi ve hücrelerin daha yuvarlak bir şekil kazanmalarıyla devam etti. Kan şekeri düzeyi. 48 saat sonra normal seviyeye (222 mg/100 ml) düştü. Asiner epitel hücreleri, uygulamadan 1 hafta sonra adacıklardaki dejenere endokrin hücreler arasında gözlendi. Bu. daha sonraki zaman dilimlerinde de görüldü ve asiner epitelin beta hücrelerine transformasyon uy la oluşan bir rejenerasyon olarak yorumlandı.