Amaç: Erkek farelerde (Swiss Albino) gerçekleştirilen bu çalışmada yem (kalori) kısıtlamasının kan lipit peroksidasyonu (LPO), protein karbonil (PC), HDL ve LDL kolesterol, trigliserit (TG), aspartat amino transferaz (AST) ve glikoz gibi temel biyokimyasal parametreler ile canlı ağırlık değerlerine olası etkileri araştırılmıştır.

Gereç ve Yöntem: Araştırmada hayvan materyali olarak 96 adet 6-8 aylık yaşta Swiss Albino erkek fare kullanılmış; deneme başlangıcında hayvanlar tartılarak canlı ağırlıkları homojen ve her kafeste 8 adet fare olacak şekilde 1.Kontrol, 2.Kalori kısıtlanmış (% 40) grup, 3.Kalori kısıtlanmış (% 60) grup olmak üzere 3 ayrı grup halinde barındırılmışlardır. Araştırma Selçuk Üniversitesi Veteriner Fakültesi Deneysel Araştırma Ünitesinde 60 gün süreli yürütülmüştür. Denemede 10 günlük adaptasyon döneminden sonra deneme başında (1.gün) kalp içinden kan alınmış, aynı uygulamalar 30 ve 60. günlerde tekrarlanmıştır.

Bulgular: LPO ve PC değerleri 2. ve 3. gruplarda 30 ve 60. gün incelemelerinde devamlılık ifade eden düşüş göstermiş (P<0.001); kontrol grubunda ise farklılık ortaya çıkmamıştır. Lipid profili açısından bakıldığında çalışmada kalori kısıtlamalarının (2. ve 3. gruplar) trigliserit düzeylerinde hem gruplar arasında hem de her grupta kan alım dönemlerinde belirgin düşüşler sağladığı, bu düşüşlerin kontrol grubu ile kıyaslandığında 60. gün değerlerinde belirgin düzeye ulaştığı (P<0.01) görülmektedir. Düşük dansiteli lipoprotein (LDL) yönünden incelendiğinde de özellikle % 40 kısıtlama uygulanan 2. grubun en düşük LDL ve en yüksek HDL oranlarını gösterdiği tespit edilmiştir. Kan glikoz düzeyi değişimleri kontrol grubunda 60 gün boyunca değişim göstermez iken 2. ve 3. gruplarda kontrol grubuna oranla 30. ve 60. günlerde (P1) belirgin düşüş göstermiş, özellikle 3. grupta en düşük değerler elde edilmiştir.

Öneri: Elde edilen verilerden hareketle, kalori kısıtlamasının sürekli ve bir beslenme alışkanlığı halinde uygulanmasının yaşamsal parametrelerde ve biyokimyasal mekanizmalarda etkili olduğu, yaşlanma sürecini geciktirebileceği, belirgin bazı hastalıklara yakalanma insidansını azaltabileceği söylenebilir. Farklı yaş ve cinsiyet gibi faktörlerin etkilerinin ortaya konulması açısından laboratuvar hayvan modelleri ile daha uzun süreli ve farklı yaş ve cinsiyet grupları ile oluşturulacak çalışmaların konuya daha geniş katkılar sağlayacağı da açıktır.