Amaç: Bu çalışmada, Kırgızistan Dağ Yaklarının (Topoz, Bos grinniens) hemal düğümlerinin histolojik yapıları ve bu organlardaki alfa-naftil asetat esteraz (ANAE) ve asit fosfataz (ACP-az) pozitif lenfositlerin yerleşimlerinin belirlenmesi amaçlandı.

Gereç ve Yöntem: Çalışmada 2–4 yaşlı 6 adet Kırgız Dağ Yak'ından alınan hemal düğüm örnekleri materyal olarak kullanıldı. Rutin histolojik işlemleri takiben alınan kesitlere Crossmon'ın üçlü boyası uygulanırken, kriyostat kesitlerinde alfa-naftil asetat esteraz (ANAE) ve asit fosfataz (ACP-az) demonstrasyonları gerçekleştirildi.

Bulgular: Hemal düğümlerin düz kas hücrelerini de içeren bağ dokusundan oldukça kalın bir kapsülle çevrildiği ve organın, içleri kanla dolu çok geniş subkapsüler ve derin sinuslardan oluşan gelişmiş bir sinus sistemine sahip olduğu gözlendi. Organda korteks ve medula ayırımı belirgin değildi. Lenf folikülleri ve lenfatik kordonların daha çok organın iç bölgelerinde yerleştiği dikkati çekti. ANAE ve ACP-az pozitif lenfositlerin daha çok lenf foliküllerinin kenar bölgeleri ile interfoliküler bölgelerde yerleştikleri tespit edildi.

Öneriler: Süt ve süt ürünleri ile et ve et ürünleri sağlaması açısından yaklar Kırgızistan ekonomisi için son derece önemli hayvanlardır. Ayrıca yaklar yüksek rakım, düşük hava sıcaklığı, buzağılarının beslenip büyüyebilmesi için kısa bir zaman diliminin olması ve besin tedarikinde büyük mevsimsel değişiklikler gibi oldukça zor koşullara uyum sağlayabilmekte ve yaşayabilmektedirler. Dolayısıyla bu tür üzerinde daha kapsamlı çalışmaların planlanması gerektiği düşünülmektedir.